John Locke
(1632-1704) Engelse filosoof, grondlegger van het Britse empirisme. Hij legde zich in de eerste plaats toe op een onderzoek naar het kenvermogen van de mens, het verstand, en naar de objecten die al dan niet binnen zijn bereik liggen. Locke bewijst dat er niet zoiets bestaat als 'aangeboren ideeën' (innate ideas). Het verstand is op zichzelf een onbeschreven blad, een tabula rasa (whitepaper); het wordt pas gevuld door de ervaring. Alle bewustzijnsinhouden zijn uiteindelijk te herleiden tot de ervaring, de uiterlijke (sensation) en de innerlijke (reflection). Onze kennis is opgebouwd uit enkelvoudige en samengestelde ideeën. Alleen aan de enkelvoudige ideeën beantwoorden realiteiten in de buitenwereld; de samengestelde ideeën zijn slechts producten van het verstand.
In zijn politieke filosofie bestrijdt hij elke aanspraak op natuurlijk of door God gegeven gezag. De enige legitimatie voor gezag is de bescherming van de rechten van burgers tegenover elkaar; de staat mag pas in actie komen als de natuurlijke vrijheden en rechten van zijn burgers in het gedrang komen. De Two Treatises of Government, waarin hij zijn politieke filosofie uiteenzet, worden vaak gezien als de theoretische wegbereiders van de Amerikaanse Revolutie.
Welke adellijke familie speelde de hoofdrol in De scharlaken stad van Hella Haasse?
ooievaar
Geluksbrenger. De terugkerende ooievaars werden gezien als voorboden van de lente. En als een paar op een dak van een huis nestelde, geloofde men dat de bewoners een voorspoedig jaar tegemoet gingen. De ooievaar als brenger van kindertjes stamt uit Duitsland en is pas begin negentiende eeuw naar Nederland overgewaaid. Het paste wel bij de tijd dat nog niet openlijk over seksualiteit en geboorte werd gesproken. De gewoonte om als een kind is geboren een houten ooievaar in de tuin te zetten komt ook uit Duitsland maar is in Nederland van later datum, zo begin twintigste eeuw.
