utopie
Utopie is een in de fantasie geconstrueerde ideale (maatschappelijke) toestand, afgeleid van de titel van het beroemde traktaat Utopia (1516) van Thomas More, die men vrij zou kunnen vertalen met 'Nergenshuizen'. 'Topos' is Grieks voor 'plaats' en de 'u' kan staan voor het Griekse 'ou' dat 'niet' betekent (een niet bestaande plaats); de 'u' kan ook staan voor het Griekse 'eu' dat 'goed' betekent (een goede plaats).
In een utopie wordt volledig recht gedaan aan de morele en rationele principes van de mens. In deze fantasiewereld wordt vaak kritiek op de bestaande orde geprojecteerd en is de utopie een aanklacht tegen sociale ongelijkheid, economische uitbuiting of seksuele repressie.
Het tegenovergestelde van de utopie is de dystopie, een verre van ideale samenleving. 'Dys' is in het Grieks 'slecht' (een slechte plaats). In de geneeskunde wordt de term dystopie gebruikt om een afwijkende ligging van organen aan te duiden (verkeerde plaats).
Welke adellijke familie speelde de hoofdrol in De scharlaken stad van Hella Haasse?
ooievaar
Geluksbrenger. De terugkerende ooievaars werden gezien als voorboden van de lente. En als een paar op een dak van een huis nestelde, geloofde men dat de bewoners een voorspoedig jaar tegemoet gingen. De ooievaar als brenger van kindertjes stamt uit Duitsland en is pas begin negentiende eeuw naar Nederland overgewaaid. Het paste wel bij de tijd dat nog niet openlijk over seksualiteit en geboorte werd gesproken. De gewoonte om als een kind is geboren een houten ooievaar in de tuin te zetten komt ook uit Duitsland maar is in Nederland van later datum, zo begin twintigste eeuw.
