Verlichting
Intellectuele beweging die begon in Engeland in de zeventiende eeuw (Locke) en zich verspreidde over Frankrijk (Voltaire, Diderot) en Duitsland (Lessing en Wolff), en uiteindelijk haar voltooiing vond in Kant.
De Verlichting streefde ernaar de mensen te bevrijden van hun onmondigheid. Ze wilde een einde maken aan de macht van het bijgeloof en de vooroordelen. De mens moest voortaan alleen dat als waar aannemen wat hij met zijn eigen rede als waar had ingezien. De Verlichting ging gepaard met een naïef-idealistisch vooruitgangsgeloof: zolang de mens zich alleen van zijn rede zou bedienen, zou het met zijn vrijheid, waardigheid en geluk de goede kant op gaan.
De gelijkheid voor de wet van alle mensen (voor zover ze zich door hun rede laten leiden) en tolerantie op het gebied van godsdienst en levensovertuiging zijn de politieke grondwaarden van de Verlichting.
Zie ook in het hoofdstuk Geschiedenis:1450-1815.
Welke adellijke familie speelde de hoofdrol in De scharlaken stad van Hella Haasse?
ooievaar
Geluksbrenger. De terugkerende ooievaars werden gezien als voorboden van de lente. En als een paar op een dak van een huis nestelde, geloofde men dat de bewoners een voorspoedig jaar tegemoet gingen. De ooievaar als brenger van kindertjes stamt uit Duitsland en is pas begin negentiende eeuw naar Nederland overgewaaid. Het paste wel bij de tijd dat nog niet openlijk over seksualiteit en geboorte werd gesproken. De gewoonte om als een kind is geboren een houten ooievaar in de tuin te zetten komt ook uit Duitsland maar is in Nederland van later datum, zo begin twintigste eeuw.
