Cluny
De abdij in de Franse stad Cluny werd in 910 gesticht. In tegenstelling tot veel andere kloosters stond deze onder het kerkrechtelijk gezag van de paus. Dit betekende dat zowel de plaatselijke bisschoppen als de wereldlijke heren geen zeggenschap hadden over het klooster. Cluny kon hierdoor spil worden in de kloosterhervormingen van de 10e en 11e eeuw, die bedoeld waren om wereldse invloeden te weren uit de kloosters en terug te keren naar de oorspronkelijke idealen aan de hand van de regel van Benedictus. Veel kloosters sloten zich aan bij Cluny, op het hoogtepunt in de 11e eeuw bestond de cluniacenzer-beweging uit bijna tweeduizend bij Cluny aangesloten kloosters. De abt van Cluny was tevens hoofd van alle aangesloten kloosters en had daardoor een machtige positie zowel binnen de kerk als in de wereld.
Welke adellijke familie speelde de hoofdrol in De scharlaken stad van Hella Haasse?
ooievaar
Geluksbrenger. De terugkerende ooievaars werden gezien als voorboden van de lente. En als een paar op een dak van een huis nestelde, geloofde men dat de bewoners een voorspoedig jaar tegemoet gingen. De ooievaar als brenger van kindertjes stamt uit Duitsland en is pas begin negentiende eeuw naar Nederland overgewaaid. Het paste wel bij de tijd dat nog niet openlijk over seksualiteit en geboorte werd gesproken. De gewoonte om als een kind is geboren een houten ooievaar in de tuin te zetten komt ook uit Duitsland maar is in Nederland van later datum, zo begin twintigste eeuw.
