excommunicatie
Excommunicatie is de uitsluiting uit de gemeenschap der gelovigen, gebaseerd op bijbelteksten als Mattheüs 18, 15-19. Tijdens de Gregoriaanse hervorming in de elfde eeuw werd deze kerkelijke straf gebruikt tegen vorsten, waardoor hun onderdanen ontslagen werden van hun eed van trouw aan hen. Vanaf de late twaalfde eeuw werd zij te pas en te onpas gebruikt en verloor zij veel van haar kracht.
Welke adellijke familie speelde de hoofdrol in De scharlaken stad van Hella Haasse?
ooievaar
Geluksbrenger. De terugkerende ooievaars werden gezien als voorboden van de lente. En als een paar op een dak van een huis nestelde, geloofde men dat de bewoners een voorspoedig jaar tegemoet gingen. De ooievaar als brenger van kindertjes stamt uit Duitsland en is pas begin negentiende eeuw naar Nederland overgewaaid. Het paste wel bij de tijd dat nog niet openlijk over seksualiteit en geboorte werd gesproken. De gewoonte om als een kind is geboren een houten ooievaar in de tuin te zetten komt ook uit Duitsland maar is in Nederland van later datum, zo begin twintigste eeuw.