Eerste Wereldoorlog

De Eerste Wereldoorlog was de oorlog van 1914 tot 1918 tussen de centralen (Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Turkije) en de geallieerden (Frankrijk, Engeland, Rusland). De directe aanleiding vormde de moord in juni 1914 op de Oostenrijkse troonopvolger Frans Ferdinand in Sarajevo in Servië. Duitsland gaf daarop Oostenrijk de vrije hand om met Servië af te rekenen, waarna de zaak escaleerde.
Diepere oorzaken waren de Duitse annexatie tijdens de Frans-Duitse Oorlog van 1870 tot 1871 van Elzas-Lotharingen, economische en koloniale rivaliteit, het alliantie-systeem en een fanatiek nationalisme. Duitse legers rukten in september 1914 snel op door het neutrale België - waar het in Wallonië en Leuven oorlogsmisdaden pleegde - en vervolgens Noord-Frankrijk, maar werd tegengehouden aan de Marne. Daarna werd de oorlog aan het Westerse front een loopgravenoorlog.
In het oosten boekten de centralen meer succes: mede als gevolg van de Russische Revolutie werd Rusland in 1917 een wapenstilstand afgedwongen. Duitsland kondigde in 1917 tegen de geallieerden een 'onbeperkte duikbootoorlog' af. De Verenigde Staten werden daardoor in de oorlog betrokken, wat in 1918 uiteindelijk in een geallieerd overwicht en de nederlaag van de centralen resulteerde.
De Eerste Wereldoorlog was door het gebruik van moderne wapens (machinegeweren- en chemische wapens) een bijzonder bloedige oorlog. Veldslagen met grote verliezen aan beide kanten waren er onder andere bij Verdun, bij de rivier de Somme en rond de stad Ieper. Als men in Engeland spreekt over de "big war" bedoelt men nog steeds de Eerste wereldoorlog, en niet de Tweede. Op de jaarlijkse herdenkingsdag aan die oorlog, 11 november, dragen alle Britten een klaproos (poppy) ter herinnering aan het feit dat die zo overvloedig bloeiden op de velden waar hun soldaten vochten en bij honderduizenden het leven lieten.

Zie ook Vrede van Versailles, Nederland in de Eerste Wereldoorlog en Spaanse griep.

Quizvraag v/d week

Woord v/d week

Meest gezocht deze week

Welke jong gestorven schilder maakte het schilderij De stier?


JUIST!NIET JUIST!

Paulus Potter

clair-obscur

(Frans: licht-donker) Term in de schilderkunst voor de stijl met sterke contrasten tussen licht en schaduw, waarbij veel licht valt op wat de schilder het belangrijkste element in de afbeelding vindt. Ook wel chiaroscuro genoemd.