surrealisme

Surrealisme is een internationale, filosofische en artistieke beweging die zich vanaf 1920 in Parijs manifesteerde en zich de gehele twintigste eeuw indringend zou laten gelden in alle domeinen van de cultuur. In het bijzonder van de literatuur en de beeldende kunst.
De stuwende kracht achter de beweging was de dichter en legerpsychiater André Breton die 'manifesten' schreef om aan zijn denkwijzen vorm en publiciteit te geven. Daarin verklaarde hij bijvoorbeeld dat het "surrealisme een weg is naar een geestelijke wereld vol eindeloze mogelijkheden, een weg naar een bepaald moment in de geest, waarop leven en dood, echt en ingebeeld, verleden en toekomst, verwoordbaar en niet verwoordbaar niet langer worden ervaren als tegenstellingen".
Dit 'surreële moment' waarop tegenstellingen samenvallen, wordt bereikt door droombeelden, associaties en klankwoorden te laten opborrelen uit het onderbewuste, buiten beïnvloeding door het verstand, in een toestand van trance of hypnose, die op zichzelf wordt opgewekt door vrije associatie, alcohol en geestverruimende middelen. Belangrijke beeldend kunstenaars die zich tot het surrealisme rekenden zijn Max Ernst, André Masson, Salvador Dali (die evenals Max Ernst overigens door Breton uit de beweging werd gezet) Yves Tanguy en Juan Miró.