vrije radicalen
Vrije radicalen zijn atomen of moleculen met een nog ongebruikte mogelijkheid zich te binden en die zich daardoor vrij kunnen hechten aan andere moleculen en daar schade aanrichten. Het zijn normale bijproducten van de stofwisseling. Ze ontstaan bijvoorbeeld bij de omzetting van eiwitten, bij de celdeling en bij de energieproductie in de cel.
Vrije radicalen tasten onder andere onverzadigde vetzuurmoleculen aan, die een onderdeel vormen van de celmembranen. Hierdoor ontstaat een kettingreactie omdat een beschadigd vetzuurmolecuul door reactie met een vrije radicaal op zijn beurt zelf een vrije radicaal wordt. Hart- en vaatziekten, ziekten als staar en longemfyseem en celveroudering zijn deels toe te schrijven aan de schade door vrije radicalen. Verder kunnen zij schade toebrengen aan het DNA in de celkern waardoor mutaties kunnen ontstaan die tot kanker leiden. Stoffen die vrije radicalen onschadelijk maken, heten anti-oxidanten.
.
Welke klier in het menselijk lichaam maakt insuline aan?
adaptatie
Adaptatie is de wijze waarop een levend organisme zich aanpast aan een wijziging van zijn leefomstandigheden. Dat kan gaan om een tijdelijke verandering bij een kortdurende wijziging, zoals vogels die bij felle kou hun verenpak opzetten. De leefomgeving kan ook blijvend veranderen, waardoor sommige organismen bepaalde blijvende eigenschappen ontwikkelen. Deze veranderingen worden erfelijk vastgelegd en aan het nageslacht doorgeven. Zo merkte Darwin op dat de door hem bestudeerde vinken verschillende snavels ontwikkelden al naargelang de omgeving waarin zij leefden.
