Max Horkheimer
(1895-1973) Duitse filosoof en socioloog, samen met Adorno grondlegger en belangrijkste vertegenwoordiger van de Frankfurter Schule. Hij bracht de jaren 1933-1949 in de VS door, waar hij onder andere een groot interdisciplinair onderzoek leidde naar de wortels en verschijningsvormen van het antisemitisme. Zijn instelling is wezenlijk maatschappijkritisch, waarbij hij Marx als uitgangspunt en referentiekader hanteert. Hij beschouwt de moderne consumptiemaatschappij als ontaarding van het project van de verlichting. De rede heeft zich weliswaar van geloof en traditie geëmancipeerd maar dat heeft geresulteerd in een eenzijdige ontwikkeling, die alleen uit is op beheersing en uitbuiting van de natuur door middel van technische rationaliteit. In de moderne maatschappij wordt niet gereflecteerd op redelijke doelen, maar slechts op de effectiefste middelen, hetgeen leidt tot ontmenselijking.
Welke adellijke familie speelde de hoofdrol in De scharlaken stad van Hella Haasse?
ooievaar
Geluksbrenger. De terugkerende ooievaars werden gezien als voorboden van de lente. En als een paar op een dak van een huis nestelde, geloofde men dat de bewoners een voorspoedig jaar tegemoet gingen. De ooievaar als brenger van kindertjes stamt uit Duitsland en is pas begin negentiende eeuw naar Nederland overgewaaid. Het paste wel bij de tijd dat nog niet openlijk over seksualiteit en geboorte werd gesproken. De gewoonte om als een kind is geboren een houten ooievaar in de tuin te zetten komt ook uit Duitsland maar is in Nederland van later datum, zo begin twintigste eeuw.
