vooroordeel
Waarneming van gedrag of persoonlijkheid van anderen wordt gekleurd door vooropgezette verwachtingen van dat gedrag, op grond van het uiterlijk, de sekse, de leeftijd, de sociale klasse, de etnische groep waartoe die ander behoort.
Vooroordelen kunnen gevormd zijn door eigen positieve of negatieve ervaringen met leden van zulke groepen. Meestal zijn dat dan negatieve ervaringen geweest. Maar zij kunnen ook gevormd zijn door stereotiepe opvattingen die bestaan in een bepaalde cultuur of groep waar de waarnemer deel van uitmaakt, dus zonder dat er eigen ervaringen aan ten grondslag liggen.
Vooroordelen over negatieve eigenschappen van leden van andere groepen zijn zo oud als de mensheid en hadden altijd als basis de strijd en concurrentie tussen groepen mensen. Het snel inschatten van gevaar of nadeel dat van anderen mogelijkerwijs te duchten valt had in de evolutie overlevingswaarde en is dus natuurlijk in mens en dier. Het zich losmaken van vooroordelen jegens groepen door een individu te willen zien met zijn of haar eigen persoonskenmerken, los van de aan zijn of haar groep toegeschreven kenmerken, vraagt om een bewuste sturing van de eigen gedachten.
Door voorlichting en vermeerdering van kennis, over mensen, groepen en vooroordelen, probeert men de 'natuurlijke' werking van zulke stereotiepe waarnemingen te bestrijden.
Welke adellijke familie speelde de hoofdrol in De scharlaken stad van Hella Haasse?
ooievaar
Geluksbrenger. De terugkerende ooievaars werden gezien als voorboden van de lente. En als een paar op een dak van een huis nestelde, geloofde men dat de bewoners een voorspoedig jaar tegemoet gingen. De ooievaar als brenger van kindertjes stamt uit Duitsland en is pas begin negentiende eeuw naar Nederland overgewaaid. Het paste wel bij de tijd dat nog niet openlijk over seksualiteit en geboorte werd gesproken. De gewoonte om als een kind is geboren een houten ooievaar in de tuin te zetten komt ook uit Duitsland maar is in Nederland van later datum, zo begin twintigste eeuw.
