slavernij
Slavernij is een toestand waarin een mens wordt gezien als eigendom van een ander en als zodanig wordt behandeld. Daardoor heeft de slaaf geen rechten en kan geen invloed uitoefenen op de arbeid die hij levert. Slavernij bestond al in de meeste oude culturen, maar bereikte in de vroegmoderne tijd een trieste hoogte. Tussen ongeveer 1500 en 1870 werden, vaak door tussenkomst van Afrikaanse en Arabische slavenhandelaren, door Europeanen naar schatting tien miljoen Afrikanen naar Amerika gebracht. Deze massale handelsactiviteit is een sterke prikkel geweest voor de Europese economische ontwikkeling. Al vroeg is op ethische gronden geprotesteerd tegen slavenhandel en slavernij. Vanaf de achttiende eeuw maakte men ook uit economische overwegingen bezwaar: slavernij zou oneerlijke concurrentie betekenen voor vrije arbeid. In 1777 schafte de Amerikaanse staat Vermont de slavernij af (de Verenigde Staten als geheel in 1863), Engeland in 1834, Nederland in 1857 (in Suriname: 1863).
Welke adellijke familie speelde de hoofdrol in De scharlaken stad van Hella Haasse?
ooievaar
Geluksbrenger. De terugkerende ooievaars werden gezien als voorboden van de lente. En als een paar op een dak van een huis nestelde, geloofde men dat de bewoners een voorspoedig jaar tegemoet gingen. De ooievaar als brenger van kindertjes stamt uit Duitsland en is pas begin negentiende eeuw naar Nederland overgewaaid. Het paste wel bij de tijd dat nog niet openlijk over seksualiteit en geboorte werd gesproken. De gewoonte om als een kind is geboren een houten ooievaar in de tuin te zetten komt ook uit Duitsland maar is in Nederland van later datum, zo begin twintigste eeuw.
