Wet en recht

Het recht is een dwingende ordening van de betrekkingen tussen mensen - van wat wel en niet is toegestaan - opgeschreven in wetboeken. Er is ook gewoonterecht, de ongeschreven rechtsregels die bij de oplossing van geschillen een rol kunnen spelen. Het recht waar we hier over hebben, beschrijft hoe mensen zich behoren te gedragen; wat zij in bepaalde omstandigheden mogen of moeten doen, laten en toestaan.

Civiel recht, het burgerlijk recht is van een grote betekenis, omdat het de rechtsbetrekkingen regelt tussen burgers onderling en tussen burgers en de staat. Maar 'het grote publiek' denkt bij het recht vaak alleen aan het strafrecht, dat met zijn noties van misdaad en vergelding, schuld en boete, op emoties inspeelt.

Tegenwoordig richt de aandacht zich ook op grond- en mensenrechten, milieuproblemen en sociale zorg. Bovendien eist het huidige en toekomstige Europese recht een aanzienlijk deel van onze aandacht op. Al die onderwerpen vragen om informatie over herkomst en betekenis van juridische termen, zegswijzen, rechtsinstellingen en zo meer. Dergelijke informatie blijft in het korte bestek van dit hoofdstuk onvermijdelijk ontoereikend. Wel besteedt dit hoofdstuk enige aandacht aan oude - vaak oorspronkelijk Latijnse - spreuken en hedendaagse zegswijzen en uitdrukkingen, en ook aan een paar juristenlevens.

Woorden en begrippen die algemeen gebruikelijk en bekend zijn, zoals balie of maatregel staan hier niet in, evenmin als woorden die o.i. te specialistisch zijn, zoals derdenverzet of immateriële schade. Maar wij staan open voor suggesties.